Enkele vragen

Het asbestattest is een certificaat dat aangeeft of er al dan niet asbest aanwezig is in een gebouw of woning. Het is verplicht bij de verkoop of overdracht van een woning of gebouw dat gebouwd is voor 2001. Het asbest attest geeft aan of er al dan niet asbest aanwezig is en waar het zich bevindt. Als er asbest aanwezig is en de kans op emissie met schadelijke gevolgen voor mensen in de omgeving dan moet dit op een veilige manier verwijderd worden door een gespecialiseerde aannemer. Op deze manier wordt de gezondheid van bewoners en werknemers beschermd en worden onnodige risico's vermeden.

Het asbestattest is verplicht omdat asbest een zeer gevaarlijk materiaal is dat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals asbestose en mesothelioom (longvlies- of buikvlieskanker). Asbest werd in het verleden veel gebruikt in de bouw, maar de gevaren ervan zijn pas later bekend geworden.

Om de blootstelling aan asbestvezels te beperken en gezondheidsrisico's te vermijden, zijn er wettelijke verplichtingen opgelegd voor gebouwen waarin gewerkt of gewoond wordt. Zo moeten gebouwen die gebouwd zijn voor 2001 verplicht een asbestinventaris hebben, opgesteld door een erkend asbestdeskundige inventarisatie of kortweg ADI.

In het kort: het verplicht stellen van het asbestattest is van groot belang om de volksgezondheid en veiligheid te waarborgen. Het maakt het mogelijk om regelmatig te controleren op de aanwezigheid van asbest en om actie te ondernemen bij de vaststelling hiervan. Het is een noodzakelijke stap om gezondheidsproblemen door asbest te voorkomen en om mensen bewust te maken van de gevaren die asbest met zich mee kan brengen.

Het voorleggen van een asbestattest is vanaf 23 november 2022 verplicht bij een “overdracht onder levenden” van “toegankelijke constructies met risicobouwjaar”, d.i. 2000 of ouder. Op 1 januari 2032 zal evenwel elke eigenaar van een constructie met dergelijk risicobouwjaar over een geldig asbestattest moeten beschikken, ongeacht of dit pand overgedragen wordt of niet.

Onder een “overdracht onder levenden” vallen naast verkoop, ook schenkingen en het vestigen of overdragen van een vruchtgebruik, erfpachtrecht, opstalrecht of een zakelijk recht van gebruik. Voor erfenissen speelt dit niet, aangezien dit geen “overdracht onder levenden” is.

De verplichte opmaak van het asbestattest wordt door de Vlaamse overheid opgelegd voor elke toegankelijke constructie van voor 2001.

Toegankelijke “constructies”, houdt dit in dat deze verplichting niet enkel geldt voor residentieel vastgoed, maar evenzeer voor winkels, horeca, kantoren, industriële gebouwen,... Een toegankelijke constructie houdt evenwel in dat het dak minstens 1,5m hoog is. Daarnaast moet het pand ook minstens 20 m2 zijn, tenzij het deel uitmaakt van een groter gebouw waarvan de oppervlakte minstens 20 m2 is.

Het bouwjaar kan worden afgelezen op de kadastrale legger. Is dit bouwjaar niet vermeld, dan kan de eigenaar aan de hand van andere bewijsstukken dit bouwjaar proberen aan te tonen. Lukt niet dit, dan wordt de constructie als een constructie met risicobouwjaar beschouwd en is het voorzien van een asbestinventaris en asbestattest bij overdracht, verplicht.

Kortom, informeer je goed of het asbestattest voor je eigen woning verplicht is!

Neen, de standaard geldigheidsduur van het asbestattest is 10 jaar, ongeacht de overdrachtstransacties van de constructie. Deze geldigheidsduur wordt evenwel ingekort tot 5 jaar van zodra er sprake is van minstens één asbesthoudend materiaal met hoog materiaalrisico. De geldigheid van het asbest attest vervalt automatisch van zodra de geldigheidsduur verstrijkt.

Het niet opstellen van een asbestattest bij de verkoop of overdracht van een gebouw of woning dat gebouwd is vóór 2001 kan verschillende gevolgen hebben.

Ten eerste kan het leiden tot onnodige gezondheidsrisico's voor bewoners, gebruikers en/of werknemers van het gebouw als er asbesthoudende materialen aanwezig zijn en deze niet tijdig worden vastgesteld en verwijderd.

Ten tweede kan het leiden tot hoge boetes, juridische problemen en aansprakelijkheid als er later blijkt dat er asbesthoudende materialen aanwezig waren en dit niet tijdig is vastgesteld. De verkoper kan dan aansprakelijk gesteld worden voor eventuele gezondheidsschade of kosten voor de verwijdering van asbest.

Een asbestattest bevat informatie over de aanwezigheid van asbesthoudende materialen in een gebouw of woning dat gebouwd is vóór 2001. Het attest dient opgesteld te worden door een erkend asbestdeskundige inventarisatie (ADI) en bevat onder meer:

- Identificatiegegevens: het adres en de identificatie van het gebouw waarop het attest van toepassing is.

- Beschrijving van het gebouw: de bouwperiode, het type gebouw, de gebruikte bouwmaterialen en de functie van het gebouw.

- Onderzoeksgegevens: het type onderzoek dat is uitgevoerd om de aanwezigheid van asbesthoudende materialen vast te stellen en de resultaten van het onderzoek.

- Overzicht van de asbesthoudende materialen: een gedetailleerde lijst van de aanwezige asbesthoudende materialen in het gebouw, inclusief de locatie van de materialen.

- Advies en aanbevelingen: advies over de mogelijke risico's van de aanwezige asbesthoudende materialen en aanbevelingen voor de veilige verwijdering en/of beheersing van de asbesthoudende materialen.

- Datum van opmaak: de datum waarop het asbestattest is opgesteld en de geldigheidsduur van het asbest attest.

In het kader van verkoop, moet de inhoud van het asbestattest worden meegedeeld aan de (kandidaat-)kopers en vervolgens ook worden meegenomen in de compromis of wederzijdse verkoop-aankoopbelofte en de akte. Het is evenwel niet nodig om de inhoud van het asbest attest op te nemen in de verkoopspubliciteit.

Werd voornoemde informatie niet meegedeeld aan de (kandidaat-)koper(s)? Dan kunnen deze de nietigheid van de verkoop inroepen. Deze nietigheid kan “gedekt” worden indien op het moment van de akte wordt bevestigd dat ondertussen wel een asbestattest werd overgemaakt en de koper aan de nietigheid verzaakt.

Ja, en dit zowel voor het privatief deel als voor de gemene delen. De verplichting voor deze gemene delen geldt evenwel pas vanaf 01.01.2025; de syndicus zal dit normaal gezien ten gepaste tijde communiceren. In de tussentijd volstaat het dus dat je een asbest attest aflevert voor jouw privatief deel in het kader van verkoop.

Niet onbelangrijk: ook hier geldt de regel dat tegen 1 januari 2032 voor de gemene delen van “constructies met risicobouwjaar” een asbestattest voorhanden moet zijn, los van enige overdracht.

Aangezien vroeger zo vaak asbesthoudende materialen werden gebruikt in de bouwsector, bevatten heel wat gebouwen op vandaag nog materialen waarin asbest is verwerkt.

Het uitgangspunt hierbij is dat je een (onderdeel van een) gebouw dat asbesthoudend materiaal bevat dat zich in goede staat bevindt, wel mag behouden. Opgelet, wens je:

- onderdelen (vb.: golfplaten, dakleien) die in goede staat zijn, doch asbest bevatten, te hergebruiken of te verkopen, dan is dit verboden;

- onderdelen die in slechte staat zijn en asbest bevatten te vervangen of het gebouw volledig te slopen, dan zal je hiervoor bepaald veiligheidsvoorschriften moeten naleven en soms ook een asbestinventaris moeten voorzien;

- mensen tewerk te stellen in een gebouw waarin asbesthoudend materiaal werd gebruikt, dan zal je een asbestinventaris moeten opmaken;

Hechtgebonden toepassingen in goede staat mag je zelf verwijderen met de nodige voorzorgsmaatregelen. Je kan echter ook beroep doen op een erkende aannemer. Let er daarbij wel op dat de werknemers dan over het jaarlijkse opleidingsattest “eenvoudige handelingen” beschikken. Welke asbesttoepassingen de aannemer wel mag verwijderen en welke niet, wordt bepaald door de arbeidswetgeving.

Zijn de hechtgebonden toepassingen sterk beschadigd, verweerd of moeilijk te verwijderen? Dan schakel je best een erkend asbestverwijderaar in. Bij niet-hechtgebonden toepassingen ben je daartoe zelfs verplicht. Om de veiligheid te garanderen, werkt een erkend asbestverwijderaar met aangepaste apparatuur en beschermingsmiddelen. De werknemers zijn bovendien speciaal opgeleid voor deze risicovolle werken.